| A chain reaction in which the growth of a polymer chain proceeds exclusively by reaction(s) between monomer(s) and reactive site(s) on the polymer chain with regeneration of the reactive site(s) at the end of each growth step.
Notes:
- A chain polymerization consists of initiation and propagation reactions, and may also include termination and chain transfer reactions.
- The adjective ‘chain’ in ‘chain polymerization’ denotes a ‘chain reaction’ rather than a ‘polymer chain’.
- Propagation in chain polymerization usually occurs without the formation of small molecules. However, cases exist where a low-molar-mass by-product is formed, as in the polymerization of oxazolidine-2,5-diones derived from amino acids (commonly termed amino-acid N-carboxy anhydrides). When a low-molar-mass by-product is formed, the adjective ‘condensative’ is recommended to give the term condensative chain polymerization
- The growth steps are expressed by:
where Px denotes the growing chain of degree of polymerization x, M a monomer and L a lowmolar-mass by-product formed in the case of condensative chain polymerization.
- The term ‘chain polymerization’ may be qualified further, if necessary, to specify the type of chemical reactions involved in the growth step, e.g. ring-opening chain polymerization, cationic chain polymerization.
- There exist, exceptionally, some polymerizations that proceed via chain reactions that, according to the definition, are not chain polymerizations. For example, the polymerization:
proceeds via a radical chain reaction with intermolecular transfer of the radical centre. |
ჯაჭვური რეაქცია, რომლის დროსაც პოლიმერული ჯაჭვის ზრდა მიმდინარეობს უშუალოდ მონომერ(ებ)სა და პოლიმერულ ჯაჭვზე რეაქციისუნარიან ადგილ(ებ)ს შორის რეაქცი(ებ)ით, რასაც ყოველი ზრდის საფეხურის ბოლოს მოჰყვება სარეაქციო ადგილ(ებ)ის რეგენერაცია.
შენიშვნები:
- ჯაჭვის პოლიმერიზაცია შედგება ინიცირებისა და ჯაჭვის ზრდის რეაქციებისგან და ასევე შეიძლება მოიცავდეს შეწყვეტისა და ჯაჭვის გადაცემის რეაქციებს.
- ზედსართავი სახელი „ჯაჭვი″ „ჯაჭვურ პოლიმერიზაციაში″ აღნიშნავს „ჯაჭვურ რეაქციას″ და არა „პოლიმერულ ჯაჭვს″.
- ჯაჭვის პოლიმერიზაციაში ზრდა ჩვეულებრივ ხდება მცირე მოლეკულების წარმოქმნის გარეშე. თუმცა, არსებობს შემთხვევები, როდესაც წარმოიქმნება დაბალი მოლეკულური მასის თანაპროდუქტი, როგორიცაა ამინომჟავებისგან მიღებული ოქსაზოლიდინ-2,5-დიონების პოლიმერიზაცია (რომელსაც ჩვეულებრივ უწოდებენ ამინომჟავას N-კარბოქსი ანჰიდრიდებს). როდესაც წარმოიქმნება დაბალი მოლეკულური მასის თანაპროდუქტი, რეკომენდირებულია ზედსართავი სახელი „კონდენსაციური″, რათა მივიღოთ ტერმინი კონდენსაციური ჯაჭვური პოლიმერიზაცია.
- ზრდის საფეხურები გამოიხატება შემდეგნაირად:
სადაც Px აღნიშნავს x პოლიმერიზაციის ხარისხის მზარდს ჯაჭვს, M მონომერი და L კონდენსაციური ჯაჭვური პოლიმერიზაციის დროს წარმოქმნილი დაბალმოლეკულური მასის თანაპროდუქტი.
- ტერმინი „ჯაჭვური პოლიმერიზაცია″ შეიძლება შემდგომში, საჭიროების შემთხვევაში, დაზუსტდეს ზრდის საფეხურში ჩართული ქიმიური რეაქციების ტიპის, მაგ. ბირთვის გახსნის ჯაჭვური პოლიმერიზაცია, კატიონური ჯაჭვური პოლიმერიზაცია.
- გამონაკლისის სახით არსებობს ზოგიერთი პოლიმერიზაცია, რომელიც მიმდინარეობს ჯაჭვური რეაქციების გზით, თუმცა განმარტების მიხედვით, არ არის ჯაჭვური პოლიმერიზაცია. მაგალითად, პოლიმერიზაცია:
მიმდინარეობს რადიკალური ჯაჭვური რეაქციით რადიკალური ცენტრის მოლეკულათაშორისი გადატანით. |
